Trick or Treat - Geschiedenis

In Nederland kennen we rond Sint Maarten al vanaf de dertiende eeuw de traditie van de schuddekorfen. Hierbij ging men langs de deuren en vroeg om brandbaar materiaal voor de Sint Maartensvuren en men haalde appels, noten en mispels op voor in de korf die boven het vuur gehangen werdt. Vanaf de negentiende eeuw wordt hier echter geen melding meer van gemaakt. Vanaf de negentiende eeuw zien we daarvoor in de plaats de bedelgangen langs de deuren met lantaarns gemaakt van suikerbieten, koolrapen en later ook de papieren lampionnen. Zelf liep ik in mijn jeugd in Beverwijk ook met een groep kinderen met lampionnen langs de deuren. Hoewel het wat minder lijkt te zijn geworden in Beverwijk is dit nog steeds een levende traditie in delen van Nederland, met name in Friesland, Groningen, Noord Holland en Utrecht.
Ook in Schotland, Engeland, Wales en het eiland Man ging men langs de deuren om hout te verzamelen voor de Samhain vuren. In het Schotland van 1895 ging men verkleed langs de deuren met en lantaarn van koolraap of suikerbiet en kreeg dan fruit, cake of kleingeld. Shakespeare noemt het bedelen langs de deuren met Halloween in een stuk uit 1593 na nul (zie wikipedia). Shakespeare heeft het hier over Christenen die met Allerzielen langs de deuren gingen en vroegen om cakes als betaling voor het bidden voor de overleden Christenen die daardoor vanuit het vagevuur naar de hemel zouden kunnen gaan. De bedelgangen langs de deur zoals we die heden kennen zien we voor het eerst tegen het einde van de negentiende eeuw, de benaming "trick or treat" vinden we niet terug voor 1930 na nul (Santino Blz.87). Trick or Treat was dus geen onderdeel van het oude Samhain feest maar is ontstaan uit de vermenging van Samhain met Christelijke gebruiken rond Allerzielen.
Tegenwoordig gaat men langs de deuren met lampionnen en wordt er gezonnen waarna men iets lekkers krijgt (Treat). Kreeg men niets dat werdt er een lied gezongen met allerlei verwensingen (Trick). Rond Sint Maarten doet men dit in gewone kleding, rond Halloween verkleed men zich in enge costuums. Het verkleden lijkt eenzelfde doel te hebben als de Jack O´Lantaarns: dolende geesten zouden je dan met rust laten omdat ze dachten dat je één van hen zou zijn.
Met het oude Samhain feest werden de deuren voor de overledenen open gezet en de haarden opgestookt, ze werden verwelkomt met eten en drinken om hen een welkom gevoel te geven en gunstig te stemmen. Met de komst van het Christendom werden deze niet-Christelijke voorouders gedemoniseerd, iets om bang voor te zijn en om te misleiden met enge costuums en Jack-o-Lantaarns....

Trick or Treat - Vandaag

Hoewel het langs de deur gaan met lampions onder het zingen van liederen om zo allerlei lekkers op te halen nog steeds gebeurt past het niet zo bij een moderne heidense Samhain viering en was het ook geen onderdeel van de vroegst bekende Samhain feesten.
Je hoort dat soms oudere kinderen het verzamelde snoep van de kleinere kinderen stelen. Ook hoor je dat mensen zich niet thuis houden tijdens de bedeltochten van de kinderen. Deze manier van vieren is niet iets dat je overal in Nederland zo zou kunnen doen; het leeft maar in enkele provincies van Nederland. Tradities veranderen en wellicht dat deze bedelgangen ooit tot het verleden zullen behoren.
Daarvoor in de plaats kwam ik een heel leuk alternatief tegen op een Sociale Media website in de vorm van een Samhain Heksen-swap en het Wichtelfeest. Iedereen kon zich aanmelden waarop de deelnemers aan een andere deelnemer/ster gekoppeld werden om die een klein persoonlijk cadeau toe te sturen. Het cadeautje moest iets kleins zijn (rond de 7 euro) en het liefst iets zelfgemaakts of anders met een geschreven toelichting waarom je juist dit aan iemand wilt geven. De bedoeling bij de Samhain Heksen-swap was om het in de laatste week van oktober op te sturen zodat iedereen het dan op 31 oktober tegelijkertijd kan openen...   Bij het Wichtelfeest liep het tot 25 December...
Dat is nog eens een leuke, moderne trick or treat !!!